สารบัญ
- บทนำ
- กรณีศึกษา: Sammi
- บวมน้ำเหลือง “นวดได้ไหม”?
- 3 ข้อห้ามสำคัญระหว่างนวด
- MLD คืออะไร?
- ใช้น้ำมันหรือกลิ่นอโรม่าได้ไหม?
- บวมน้ำเหลืองสามารถจัดการได้
- คำถาม–คำตอบ (Q&A)
บทนำ
หลังการผ่าตัดมะเร็งเต้านม หากต้องตัดต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้ออก KUBET เส้นทางการไหลเวียนของน้ำเหลืองจะถูกทำลาย ทำให้ของเหลวไม่สามารถไหลกลับได้ตามปกติ และเกิดการคั่งสะสมบริเวณแขนและเนื้อเยื่อโดยรอบ จนกลายเป็น “ภาวะบวมน้ำเหลือง” อาการที่พบบ่อย ได้แก่ แขนบวม รู้สึกหนัก เจ็บตึง เคลื่อนไหวลำบาก KUBET หากปล่อยไว้นานอาจเกิดภาวะบวมเรื้อรัง ผิวหนังหนาขึ้น หรือมีการติดเชื้อซ้ำซ้อน จากสถิติพบว่า 20%–40% ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมหลังผ่าตัดมีโอกาสเกิดบวมน้ำเหลืองในช่วงต่าง ๆ ของการฟื้นตัว ดังนั้น “การทำกายภาพบำบัดตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงสำคัญมาก” KUBET
| สาเหตุ | รายละเอียด |
|---|---|
| การตัดต่อมน้ำเหลืองบริเวณรักแร้ | เส้นทางการไหลของน้ำเหลืองถูกทำลาย ของเหลวไม่สามารถไหลกลับได้ตามปกติ |
| การฉายรังสี | ทำให้เนื้อเยื่อแข็งตัว เกิดพังผืด อุดกั้นการไหลเวียนของน้ำเหลือง |
| การอักเสบ / การติดเชื้อ | ทำให้ท่อน้ำเหลืองบวมและระบายน้ำไม่ได้ |
| การใช้งานแขนมากเกินไป | กล้ามเนื้อทำงานหนัก เลือดและน้ำเหลืองไหลเวียนผิดปกติ |
| การนั่งหรือนอนท่าที่กดทับแขน | ทำให้ระบบระบายน้ำเหลืองยิ่งทำงานลำบาก |
กรณีศึกษา: ความท้าทายและการเริ่มต้นใหม่ของ Sammi
Sammi เข้ารับการรักษามะเร็งเต้านมเมื่อ 5 ปีก่อน หลังผ่าตัด แขนของเธอบวมบ่อย เจ็บในเวลากลางคืนจนรบกวนการนอน แขนที่ใหญ่ขึ้นทำให้เธอหมดกำลังใจ KUBET ไม่กล้าไปนวดหรือเข้าร้านสปา ต่อมาเธอได้รับการดูแลแบบ “โปรแกรมฟื้นฟูบวมน้ำเหลืองครบวงจร” ประกอบด้วย * การระบายน้ำเหลืองด้วยมือ * การสวมปลอกรัดแรงดัน * การฝึกทำระบายน้ำเหลืองด้วยตัวเอง * และการออกแบบชนิดการนวดที่ปลอดภัย ผ่านไปเพียง 3 สัปดาห์ แขนของ Sammi ลดขนาดลงประมาณ 1 เซนติเมตร อาการปวดกลางคืนดีขึ้นมาก และหลังได้รับการประเมิน KUBET เธอกลับไปทำสปาได้อย่างปลอดภัยโดยไม่มีอาการบวมเพิ่มขึ้น KUBET ทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้นอย่างชัดเจน
บวมน้ำเหลือง “นวดได้ไหม”?
หลักสำคัญ: นวดได้หรือไม่ ขึ้นกับ “ตำแหน่งที่ได้รับผลกระทบ” และ “การประเมินความปลอดภัย” บวมน้ำเหลืองไม่ใช่อาการทั่วร่างกาย ดังนั้น “สามารถนวดได้บางบริเวณ” หากหลีกเลี่ยงด้านที่มีปัญหา และไม่มีข้อห้าม เช่น การติดเชื้อ อักเสบ KUBET หรือมีลิ่มเลือด ● กรณีบวมน้ำเหลืองที่แขน นวดได้: ศีรษะ, คอ บ่า ไหล่, แขนข้างที่ปกติ, เอว และขา ● กรณีบวมน้ำเหลืองที่ขา นวดได้: เอว, หลัง, ช่วงบนของร่างกาย ควรหลีกเลี่ยง: ตั้งแต่สะโพกลงไป โดยเฉพาะขาข้างที่เป็นปัญหา ● กลุ่มเสี่ยงพิเศษ ผู้ป่วยที่ตัดต่อมน้ำเหลืองในอุ้งเชิงกราน KUBET ไม่ควรนวดขาทั้งสองข้าง
3 ข้อห้ามสำคัญระหว่างนวด
1. ห้ามใช้ความร้อน
ความร้อนทำให้เส้นเลือดขยายตัว ส่งผลให้บวมมากขึ้น
ควรหลีกเลี่ยง:
– ประคบร้อน
– ห้องอบไอน้ำ
– อ่างน้ำร้อน
– หินร้อน
– คอร์สร้อนต่าง ๆ
2. ห้ามกดแรงหรือบีบลึก
แรงกดมากเกินไปอาจทำลายท่อน้ำเหลือง
ทำได้:
– ทาน้ำมันแล้วลูบยาว ๆ
– นวดแบบเบามือ
ห้าม:
– กดจุด
– นวดตบ
– นวดลึก
3. หลีกเลี่ยงเทคนิคที่ทำให้ผิวหนังบาดเจ็บ
ผิวหนังคือด่านป้องกันน้ำเหลือง KUBET หากถลอกจะเสี่ยงติดเชื้อ เช่น “เซลลูไลท์อักเสบ”
ควรหลีกเลี่ยง:
– การขูด/กัวซา
– การครอบแก้ว
– การใช้มีดนวด
– การสครับผิวแรง ๆ
MLD คืออะไร?
MLD เป็นหนึ่งในการรักษาทางการแพทย์สำหรับผู้มีภาวะบวมน้ำเหลือง ใช้การ “ยืดผิวหนังเบา ๆ” ช่วยให้
• น้ำเหลืองไหลเวียนดีขึ้น
• ลดอาการบวม
• ลดความหนักและความปวดตึง
• ลดโอกาสการติดเชื้อ
MLD ยังสามารถผสมในคอร์สสปาหรือการนวดอโรม่าได้อย่างปลอดภัย KUBET
ใช้น้ำมันหรือกลิ่นอโรม่าได้ไหม?
ควรใช้น้ำมันพืชบริสุทธิ์ เช่น sweet almond, grapeseed, jojoba หลีกเลี่ยงกลิ่นหรือส่วนผสมที่ทำให้ผิวระคายเคือง KUBET
บวมน้ำเหลืองสามารถจัดการได้
บวมน้ำเหลืองควบคุมได้ด้วยการประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญ การทำกายภาพครบวงจร การสวมปลอกแขนแรงดัน ออกกำลังกายเหมาะสม และหลีกเลี่ยงการนวดเสี่ยง การนวดเป็นเพียงการผ่อนคลาย ไม่ใช่การรักษาโดยตรง หากทำถูกต้อง ผู้ป่วยสามารถกลับไปทำสปาได้ ปลอดภัยเหมือน Sammi
คำถาม–คำตอบ (Q&A)
1) ทำไมผู้ป่วยมะเร็งเต้านมหลังผ่าตัดจึงเสี่ยงเกิดบวมน้ำเหลือง?
เพราะการตัดต่อมน้ำเหลืองทำให้เส้นทางการไหลของน้ำเหลืองถูกทำลาย ของเหลวจึงคั่งและเกิดอาการบวมบริเวณแขนหรือส่วนที่ถูกตัด
2) ผู้ป่วยบวมน้ำเหลืองสามารถนวดได้หรือไม่?
นวดได้บางส่วน โดยต้องหลีกเลี่ยงบริเวณที่มีปัญหาและต้องผ่านการประเมินจากแพทย์ก่อน
3) เทคนิคการนวดแบบใดที่ควรหลีกเลี่ยงมากที่สุด?
ควรหลีกเลี่ยงการใช้ความร้อน นวดแรง ๆ และเทคนิคที่ทำให้ผิวหนังบาดเจ็บ เช่น ขูด ครอบแก้ว หรือสครับผิวแรง
4) การระบายน้ำเหลืองด้วยมือ (MLD) ช่วยอะไร?
MLD ช่วยให้น้ำเหลืองไหลเวียนดีขึ้น ลดบวม ลดอาการหนักและปวดตึง พร้อมลดความเสี่ยงการติดเชื้อ
5) ผู้ป่วยควรใช้น้ำมันอะไรเมื่อต้องการนวด?
ควรใช้น้ำมันพืชบริสุทธิ์ที่ไม่ระคายเคือง เช่น sweet almond, jojoba และต้องหลีกเลี่ยงส่วนผสมที่เสี่ยงทำให้แพ้
เนื้อหาที่น่าสนใจ:
